Professionele stemgebruikers, zoals zangers en acteurs, weten dat spanning en stress een groot deel kunnen spelen in hoe we presteren. Gelukkig bestaat er een manier om deze spanning te verminderen en dat is door de kracht van de Zwervende Zenuw te gebruiken. In dit artikel zullen we dieper ingaan op hoe de Zwervende Zenuw, ook wel de nervus vagus genoemd, een belangrijke rol speelt in het ontspannen van het lichaam en hoe we dit in ons voordeel kunnen laten werken. We zullen bespreken hoe activiteiten zoals zingen en neuriën de Zwervende Zenuw kunnen activeren, wat kan leiden tot een verlaging van de hartslag en daarmee tot een rustiger lichaam en minder stress en spanning. Lees verder om te ontdekken hoe je de kracht van de Zwervende Zenuw kunt gebruiken om jouw professionele prestaties te verbeteren.

Het parasympathische zenuwstelsel speelt een belangrijke rol in het ontspannen van ons lichaam, en een ontspannen lichaam is een ontspannen stem! Een van de belangrijkste zenuwen van het parasymphatisch zenuwstelsel is de Zwervende Zenuw of nervus vagus genoemd. Deze zenuw controleert onder andere functies in het strottenhoofd, de longen en het hart. Door activiteiten zoals neuriën of zingen kun je de Zwervende Zenuw activeren, wat kan leiden tot een verlaging van de hartslag en daarmee tot een rustiger lichaam en minder stress en spanning. In dit artikel gaan we in op de werking van de Zwervende Zenuw en hoe wij als vocalisten dit in ons voordeel kunnen laten werken.

De Zwervende Zenuw, ook bekend als de nervus vagus, is de belangrijkste zenuw van het parasympathische zenuwstelsel. Het parasympathische zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het ontspannen van het lichaam, en heeft daarmee een tegenovergestelde functie aan het orthosympathisch (of ook gewoon ‘symphatisch’) zenuwstelsel; dat deel van het zenuwstelsel zorgt juist voor lichamelijke activiteit, evenals de afvoer van afvalstoffen die bij celactiviteit vrijkomen. Ook de fight or flight staat van zijn wordt gecontroleerd door het orthosympathisch zenuwstelsel. En wat gebeurt er nu net bij zenuwen voor een optreden? Juist, het orthosympathisch zenuwstelsel kickt in en blokkeert daarmee de werking van het parasympathisch zenuwstelsel.

Om echt ontspannen te zijn en vrij te kunnen zingen, moeten we ons richten op het parasympathische zenuwstelsel in plaats van het sympathische. Dit is iets wat we kunnen leren. Maar eerst, wat is de zwervende zenuw?

De zwervende zenuw is een zenuw die onder andere controle heeft over functies in de keel, longen en hart. Deze zenuw kan gestimuleerd worden door bijvoorbeeld te zingen of te neuriën. Dit verklaart waarom zingen ons rustig maakt. Door te zingen activeer je de zwervende zenuw, die weer invloed heeft op je hartslag. Een lagere hartslag betekent een rustiger lichaam en dit kan helpen om spanning los te laten.

Ons lichaam gebruikt dus zenuwen om ons te laten ontspannen. Als zanger is het belangrijk om dit te begrijpen, zodat we hier actief mee aan de slag kunnen. Als je veel spanning vasthoudt–bijvoorbeeld vlak voor een optreden of het geven van een speech, kan het helpen om te gaan zingen of om specifieker met de nervus vagus te werken. In mijn stem-yoga sessies combineer ik yoga met stemtechnieken om de nervus vagus te activeren. Je leert symptomen van onrust bij jezelf te herkennen en krijgt een strategie om hiermee om te gaan. Symptomen van onrust zijn bijvoorbeeld een versnelde hartslag, een verlies van concentratie, of een geknepen, hees of anderszins vervormd stemgeluid. Stem-yoga is geschikt voor zowel zangers als niet-zangers die op zoek zijn naar lichamelijke en mentale balans.

Hier een voorbeeld: Een coachee had al jaren last van podiumangst en dit zorgde ervoor dat ze de stap naar zingen in een live-setting vermeed, terwijl ze dit eigenlijk graag zou willen. We hebben gewerkt aan ontspanningsoefeningen om van daaruit haar angst te definiëren en hier positieve oplossingen voor te visualiseren. Daarna introduceerde ik stem-oefeningen om de connectie met de stem aan te halen; beginnend met een chant-achtige ‘hummm’, maar in toenemende mate explorerender in bereik, dynamiek en gebruik van resonantieholtes (de keel en mond). De coachee leerde op deze manier haar lichaam, hoofd en stem ontspannen in de juiste volgorde, zonder haar angsten te onderdrukken, en ze heeft nu een concreet middel dat ze in kan zetten op momenten dat ze het nodig heeft: Vlak voor een optreden wanneer de zenuwen toeslaan. Ze kan gemakkelijker in ‘the flow’ komen en blijven.

Stem-yoga is mijn holistische benadering van de stem die principes van yoga combineert met principes van Feldenkrais om het lichaamsbewustzijn te vergroten, de ademhaling te verbeteren, en spanning in de stembanden te verminderen. Met andere woorden: Vrijheid ervaren in je stemgebruik. Deze benadering kan nuttig zijn voor zangers, sprekers en acteurs die hun vocale prestaties willen verbeteren en angst op het podium willen overwinnen.

Klik hier voor meer informatie over (skype) stem-yoga of reguliere (skype) zang-coaching, of neem hier contact met me op voor meer informatie.